Materiały reklamowe i informacyjne a VAT

Generalnie, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu VAT, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Zatem opodatkowaniu VAT podlegać będzie przekazanie towarów, w przypadku gdy będą to towary nabyte przez podatnika, a także wówczas, gdy będą to towary przez niego wytworzone. Ustawodawca precyzuje również, że w szczególności chodzi tu o przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste m.in. podatnika lub jego pracowników oraz wszelkie inne darowizny.

Powyższej zasady nie stosuje się jednak do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to nastąpi na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (art. 7 ust. 3 ustawy).

Do końca marca 2013 r., wśród wyjątków wymienionych w art. 7 ust. 3 ustawy znajdowały się również drukowane materiały reklamowe i informacyjne. Od 1 kwietnia 2013 r. przepis ten został zmieniony i obecnie są w nim ujęte tylko prezenty o małej wartości i próbki.

O tym, jakie konsekwencje niesie za sobą zmiana tego przepisu dowiadujemy się z wyjaśnienia Ministerstwa Finansów zamieszczonego w broszurze informacyjnej pt. "Najważniejsze zmiany w podatku od towarów i usług od dnia 1 kwietnia 2013 r." (która jest dostępna na stronie internetowej www.mf.gov.pl). Wynika z niej, że wprowadzone w art. 7 ust. 3 ustawy o VAT zmiany oznaczają, że: "(…) nie będzie uznawane za odpłatną dostawę towarów tylko wykorzystanie na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem towarów stanowiących prezenty o niskiej wartości i próbki (pomimo że podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych towarów) (…)".

Co jednak ważne: "(…) W pierwszej kolejności należy ustalić czy drukowany materiał informacyjny i reklamowy ma wartość użytkową z punktu widzenia konsumenta. Jeśli nie - będzie to np. katalog czy ulotka, to nie podlega on opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeśli tak - będzie to np. kalendarz z reklamami, to będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, chyba że będzie spełniał definicję prezentu o małej wartości. Wówczas przekazanie nieodpłatne takiego kalendarza na cele związane z działalnością gospodarczą będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem VAT. (podkreślenie redakcji) (…)"

Przypomnijmy, że zgodnie z treścią art. 7 ust. 4 ustawy, przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;

2) których przekazania nie ujęto w powyższej ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

Podobne stanowisko przedstawił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 12 kwietnia 2013 r., nr IPPP1/443-145/13-2/PR wyjaśniając, że przekazanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych o sprzedawanych towarach nie jest w ogóle objęte ustawą o VAT. Dyrektor uzasadnił ten pogląd w następujący sposób:

"(…) Rozstrzygając kwestię opodatkowania czynności nieodpłatnego przekazania kontrahentom drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych dotyczących dystrybuowanych towarów, w postaci broszur, ulotek, katalogów, standów czy banerów reklamowych stosownym jest także odwołanie się do założeń konstrukcyjnych podatku od towarów i usług. Otóż, u podstaw podatku VAT leży obciążenie tym podatkiem konsumpcji, co jest realizowane poprzez doliczanie go do ceny nabywanych przez konsumentów dóbr. Faktyczny ciężar podatku jest przerzucany na kolejnych nabywców, aby w końcu obciążyć ostatniego nabywcę - konsumenta, który nie uczestniczy już w tym systemie i nie ma możliwości dalszego przerzucenia podatku. Mając powyższe na uwadze, podatek VAT obciąża konsumpcję danego towaru (lub usługi), przez którą należy rozumieć użycie nabytego towaru (lub usługi) ze skutkiem zaspokojenia jakiejkolwiek potrzeby przez konsumenta.

W świetle powyższego należy uznać, że nieodpłatne przekazanie kontrahentom ww. drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych nie stanowi czynności, z którą ustawa o VAT wiązałaby powstanie obowiązku podatkowego. Przyczyną pozostawienia poza zakresem podatku VAT tych przekazań jest brak ich konsumpcyjnego charakteru. Oznacza to, że odbiorca przekazywanych towarów nie konsumuje ich, nie jest też w wyniku dokonanej dostawy zaspokojona jakakolwiek potrzeba, ani też nie pojawia się wskutek tego przysporzenie majątkowe.

W tym miejscu należy nadmienić, iż nie wszystkie formy przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych będą wyłączone spod opodatkowania jako towary nieposiadające wartości użytkowej. Otóż, drukowane materiały np. kalendarze ścienne z logo firmy, które obok funkcji reklamowych i informacyjnych, stanowią dla nabywcy wartość użytkową, o ile nie będą wypełniały definicji prezentów o małej wartości, będą objęte podatkiem od towarów i usług. (…)"

Argumentacja użyta przez Dyrektora w uzasadnieniu ww. interpretacji jest zbieżna z opinią NSA wyrażoną w wyroku z 28 lipca 2011 r., sygn. akt I FSK 1201/10 (orzeczenie prawomocne). Pomimo, iż wyrok dotyczył stanu prawnego obowiązującego przed 1 kwietnia 2013 r., to przedstawiona w nim kwalifikacja folderów i ulotek reklamowych jest nadal aktualna. Fragment z uzasadnienia wyroku przedstawiamy poniżej:

"(…) foldery nie są towarami w znaczeniu konsumpcyjnym, pomimo że wymienione są w klasyfikacjach statystycznych. Ulotki takie są bowiem specyficznym produktem, zawierającym informacje mające zachęcić ewentualnego klienta do zakupu właściwego produktu. Jak słusznie bowiem argumentuje Spółka ulotki reklamowe i foldery nie mają charakteru konsumpcyjnego, skoro u otrzymującego je odbiorcy nie powodują żadnego przysporzenia majątkowego, a jedynie przekazują informacje o danym produkcie. Z powyższego zaś wynika, że ulotki i foldery nie mogą być uznane za towar będący przedmiotem czynności opodatkowanej.

Istotny jest stan faktyczny przedmiotowej sprawy, w oderwaniu od którego nie można oceniać spornych czynności. Jak słusznie bowiem wskazał Sąd pierwszej instancji, ulotka reklamowa może być uznana dla potrzeb ustawy o VAT za towar opodatkowany, w sytuacji gdy zostanie ona zbyta przez wytwarzający ulotki podmiot nabywającemu je kontrahentowi, który następnie przekaże je anonimowym potencjalnym klientom. Natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny słusznie odróżnił taką sytuację od sytuacji zaistniałej w rozpatrywanej sprawie, kiedy to nieodpłatne przekazanie było sposobem na poinformowanie potencjalnych klientów o produktach przedstawionych w ulotkach.

W takiej zatem sytuacji ulotki reklamowe nie mogą być uznane za towar w rozumieniu ustawy o VAT. Podatek od towarów i usług jest podatkiem od konsumpcji, zaś w stanie faktycznym sprawy ulotki reklamowe nie miały wartości konsumpcyjnej. (…)"

Reasumując

Przekazanie kontrahentom drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, stanowiących prezenty o małej wartości, jest bezsprzecznie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jednak wyłączone z opodatkowania będzie również przekazanie materiałów niespełniających definicji prezentu o małej wartości, jeśli podmioty te nie mają dla kontrahenta wartości użytkowej.