Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 7 (870) z dnia 1.03.2015

Tylko wydatki, które wykazują związek z przychodem, mogą być kosztem podatkowym

Spółka z o.o., prowadząca działalność produkcyjną m.in. w zakresie maszyn rolniczych, organizuje spotkania i konferencje z przedstawicielami handlowymi i kontrahentami z całego świata. Spółka kupiła fortepian, na którym podczas ww. spotkań będzie grał zakładowy zespół muzyczny lub zaproszeni artyści. Ww. fortepian może być również wykorzystywany podczas spotkań integracyjnych (okolicznościowych) dla pracowników. Czy wydatek na zakup fortepianu spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?

Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się takie wydatki, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP). Ponadto wydatki muszą być racjonalne, ekonomicznie uzasadnione, właściwie udokumentowane oraz nie mogą być wyłączone z kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 ww. ustawy. W tym kontekście zakup fortepianu nie ma żadnego związku z działalnością produkcyjną. Wydatki na jego zakup nie mogą być zaliczone do kosztów.

Kwestie dotyczące istnienia związku kosztu z przychodem były wielokrotnie przedmiotem interpretacji organów podatkowych oraz orzeczeń sądów administracyjnych. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 23 stycznia 2015 r., nr IBPBI/2/423-1464/14/KP, wyjaśnił:

"(…) Podatnik, oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą, winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu. Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości (podkreśl. red.). (…)"

Z kolei WSA w Krakowie w wyroku z 10 września 2013 r., sygn. akt I SA/Kr 936/13 (orzeczenie nieprawomocne), wyjaśnił, że przez "cel", o którym mowa powyżej, należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy, tj. przychodu, przy czym cel ten musi być widoczny. Zdaniem WSA:

"(…) Można sformułować generalny wniosek: wydatek stanowi koszt uzyskania przychodu, jeżeli służy osiągnięciu jakiegoś celu gospodarczego związanego z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i został poniesiony w sposób racjonalny, tzn. stwarzający szansę na pozytywny wynik ekonomiczny.

(…) Działanie podatnika będzie pozbawione przymiotu "celowości", jeżeli w chwili dokonywania wydatku istniały obiektywne przesłanki pozwalające stwierdzić, że poniesiony wydatek nie może przyczynić się do powstania lub zwiększenia przychodu. Za koszt uzyskania przychodu należy traktować te wydatki, których poniesienie przez podatnika było spowodowane racjonalnym dążeniem i obiektywną możliwością osiągnięcia przychodu, choćby sam przychód nie wystąpił. (…)"

Wprawdzie spotkania integracyjne mogą mieć na celu lepsze relacje z kontrahentami wpływające na sprzedaż, jednak fortepian nie jest niezbędnym elementem takich spotkań. Wydatek tego typu ma charakter rozrywkowy i ewentualnie reprezentacyjny, a wydatki na reprezentację nie stanowią kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o PDOP. Nie jest zatem tak, że każdy wydatek poniesiony przez przedsiębiorcę będzie pomniejszał dochód.

Przypomnijmy, że dla celów podatkowych za reprezentację uważa się działania mające na celu wykreowanie oraz utrwalenie pozytywnego wizerunku podatnika wobec innych podmiotów. To każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej, w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika dla potrzeb ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. Za wydatki o charakterze reprezentacyjnym uważa się takie koszty, których wyłącznym lub dominującym celem jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, obrazu jego firmy (działalności).